Historia Orkiestry Dętej w Kotulinie
Początki orkiestry dętej w Kotulinie związane są z mieszkańcami sąsiedniej parafii Płużnica Wielka. Państwo Carl i Elizabeth Cieślikowie z Płużnicy Wielkiej, byli rodzicami licznej gromady dzieci, a ich wszyscy synowie zdobyli umiejętności gry na instrumentach. Jeden z nich, Peter Cieślik, urodzony 12.04.1856 r., z zawodu kowal, oprócz działalności zawodowej (uruchomił w Kotulinku kuźnię), zajął się także działalnością muzyczną. Wspólnie z braćmi: Franzem (ur. 02.04.1840r.), Antonem (ur. 08.01.1842 r.), Johanem (ur. 10.06.1846 r.), Isidorem (ur. 10.05.1853r.), Michaelem utworzyli orkiestrę dętą. Najmłodszy z braci, wspomniany już Peter, stał się pierwszym kapelmistrzem orkiestry rodziny Cieślików, która związała swoje działania artystyczne z parafią św. Michała w Kotulinie. Bracia Petera grali już w czasie jego ślubu z Apolonią w 1881 roku. Od tego czasu grali w czasie nabożeństw w kościele, ale były to występy okazjonalne. Przyjmuje się, że jako orkiestra dęta parafii Kotulin zadebiutowali oni w czasie poświęcenia kościoła po rozbudowie 17 grudnia 1903 r. Z czasem w skład orkiestry weszli synowie Petera i Apolonii, którzy również uczyli się gry na instrumentach: Eduard (ur. 13.10.1883r.), Teodor (ur. 05.11.1884r.), Johan (ur. 12.07.1886r)., Isidor (ur. 04.05.1889r.), Carl (ur. 19.09.1898r.). W orkiestrze pojawili się również ich kuzyni, synowie Isidora Cieślika: Silwester i Józef (ur. 21.12.1882r.), o którym wiadomo, że był wyjątkowo sprawnym klarnecistą.
Peter, pierwszy kapelmistrz, zmarł w Kotulinku 26 lutego 1944 roku, w wieku 88 lat. Drugim kapelmistrzem orkiestry został syn Petera Cieślika, Isidor. Natomiast Carl Cieślik, który jako pierwszy z Kotulinian ukończył szkołę muzyczną, rozpoczął nauczanie w Kotulinie. W ten sposób do orkiestry weszli panowie, którzy nauczyli się u niego gry i nie należeli do klanu Cieślików. Zawierucha związana z I Wojną Światową oraz obowiązki zawodowe muzyków sprawiły, że nadeszły również trudne czasy dla orkiestry. Do reaktywacji orkiestry po I Wojnie Światowej przyczynił się Józef Cieślik, bratanek Petera i kuzyn Isidora, klarnecista, który został trzecim kapelmistrzem.
Zimą próby orkiestry odbywały się w domu kapelmistrza, a latem popołudniami na podwórzu jego gospodarstwa. W 1939 r. w drodze z koncertu, Józef Cieślik uległ wypadkowi, czego następstwem było zapalenie płuc i śmierć. Z opowieści rodziny dowiadujemy się, że w czasie jego pogrzebu, we wrześniu 1939 roku, w Kotulinie pojawiły się pierwsze czołgi niemieckie zapowiadające II Wojnę Światową.
Do 1939 roku w składzie orkiestry, oprócz klanu Cieślików, grali również uczniowie Carla: Robert Niestrój – tenor (pradziadek obecnego kapelmistrza Haralda Powrósły), Paweł Gralka – klarnet, Johan Smolarek – tenor, Herman Wróbel – horna (również pradziadek obecnego kapelmistrza Haralda Powrósły), Johan Szołtysek – trąbka, Wilhelm Szołtysek – trąbka, Paweł Szołtysek – perkusja, Józef Opiolka – tuba (mieszkaniec Skał, teść Brunona Strańczyka), Johan Niedziela – trąbka, tenor, Józef Ogórek – klarnet , Antoni Kluba - klarnet oraz urodzony w 1900 roku Teodor Szewczyk, który był czwartym w kolejności kapelmistrzem i nauczycielem muzyki w Kotulinie. Teodor Szewczyk został kapelmistrzem po powrocie z II Wojny Światowej. Miał on, oprócz talentów instrumentalnych i organizacyjnych, wielki talent pedagogiczny. Był nauczycielem bardzo wymagającym, przez co mógł stworzyć orkiestrę na bardzo wysokim poziomie. Wykształcił liczne pokolenia muzyków grających w orkiestrze dętej w Kotulinie. Teodor Szewczyk piastował stanowisko kapelmistrza i dyrygenta do śmierci, do 1981 roku. Następnie kierownictwo nad orkiestrą przejął Roman Krupa, urodzony 24.02.1931 roku, jako piąty kapelmistrz orkiestry dętej w Kotulinie.
Orkiestra prowadziła swoją działalność w najgorszych czasach realnego socjalizmu. Przetrwanie orkiestry jako zespołu działającego przy parafii było rzeczą bardzo trudną, o czym świadczy fakt, że większość podobnych orkiestr upadła lub czasowo zawiesiła swoją działalność. Hart ducha kapelmistrza i członków orkiestry będących w większości uczniami kapelmistrza Teodora Szewczyka, sprawił, że orkiestra przeżyła te najtrudniejsze czasy w znakomitej kondycji i w dużym dwudziestopięcioosobowym składzie. Lata przełomu, czyli lata 1988 – 1989, nie były dla orkiestry okresem rewolucyjnym. Były jedynie okresem, w którym orkiestra prowadziła dynamiczną działalność, którą można było rozszerzyć z repertuaru religijnego na repertuar typowo świecki, można powiedzieć wręcz komercyjny. Transformacja ustrojowa i możliwość nawiązania kontaktów z rodzinami mieszkającymi za granicą sprawiły, że po 1989 roku częste stały się wyjazdy orkiestry do Niemiec. Orkiestra grała koncerty w katedrach w Passau, w katedrze w München, uświetniała swoimi występami święto Świętej Barbary (Barbarafest) w Regensburgu, w Hoxter, w Odenwaldzie. W pamięci członków orkiestry pozostają świąteczne koncerty i udział w targach przedświątecznych (Weihnachtsmarkt) w miejscowościach Herford, Bad Salzufel, Darmstadt, Wiesbaden, Wolfsburg.
Ważnym zwrotem w historii orkiestry stał się moment, w którym pierwszy z jej członków, Harald Powrósło, ukończył studia muzyczne. W 2012 roku z prowadzenia orkiestry zrezygnował Romuald Krupa, pozostając w jej składzie jako bibliotekarz i instrumentalista oraz jako „dobry duch” orkiestry. Obowiązki dyrygenta przejął wspomniany Harald Powrósło, który tchnął nowego ducha w działalność orkiestry.
Stroje pojawiły się stosunkowo późno, bo dopiero podczas dyrygentury pana Romualda Krupy. Zrodził się wtedy pomysł, aby orkiestra wyglądała jednolicie. Było trudno pozyskać środki zewnętrzne na orkiestrowe stroje. Pierwsze stroje to kamizelki w kolorze seledynowym, potem kamizelki czarne.
Utworzenie Stowarzyszenia Orkiestra Dęta Kotulin dało możliwość pozyskania środków na zakup marynarek w kolorze wiśniowym w stylu bawarskim. Dodatkowo orkiestra posiada tez kurtki ciemnoczerwone i T‐Shirty. Z okazji 110‐lecia Orkiestry zakupiono specjalnie koszulki nawiązujące do obchodzonej rocznicy.
Materiały archiwalne:
Osiągnięcia
- 2012
- III miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy/Lichyni
- 2014
- II miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy/Lichyni
- 2015
- Nagroda Powiatu Gliwickiego "Bene Meritus" za działalność kulturalną
- II miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy/Lichyni
- XX Pielgrzymka Narodów w Czechach
- 2016
- II miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy/Lichyni
- 2017
- Udział w koncercie „Orkiestra Łączy Ludzi” w Ostropie
- Udział w Prószkowskiej Paradzie Orkiestr
- Udział w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Narodowych w Leśnicy
- 2018
- III miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Narodowych w Leśnicy
- Udział w Paradzie Orkiestr w Prószkowie
- Udział w "FESTIVAL DER KULTURGRUPPEN DES KREISVERBANDES GLEIWITZ"
- 2019
- III miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Narodowych w Leśnicy
- 2021
- Udział w Mszy Mniejszości Narodowych na Górze św. Anny oraz w koncercie
- Udział w koncercie w Rzeszowie
- 2022
- IV miejsce w Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej w Leśnicy/Lichyni
Na temat historii kotulińskiej orkiestry powstała publikacja, zachęcamy do jej pobrania:
OD BAJTLA DO GRAJTLA - publikacja.pdf (16,19MB)